Het rekeninstrument AERIUS Calculator, dat wordt gebruikt om de stikstofneerslag te berekenen voor toestemmingverlening, wordt geactualiseerd. Maar als gevolg van veiligheidsmaatregelen die het RIVM recent moest nemen, is het instrument niet één maar zeven dagen uit de lucht. Pas vanaf 20 januari is AERIUS Calculator weer te gebruiken. Dit kan leiden tot vertraging in infraprojecten.
AERIUS wordt jaarlijks door het RIVM geactualiseerd om actuele inzichten en gegevens in het rekeninstrument op te nemen. Gegevens over en inzichten in bijvoorbeeld emissiebronnen, habitattypen of leefgebieden in natuurgebieden en rekenmodellen ontwikkelen zich voortdurend. Elk jaar vindt daarom een actualisatie plaats, zodat zeker is dat bij toestemmingsverlening wordt uitgegaan van actuele gegevens. Voor deze actualisatie gebruikt het RIVM gegevens over emissies en deposities, maar ook data van kennisinstituten als het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), TNO en de Universiteit Wageningen (WUR). De natuurgegevens worden beschikbaar gesteld door de ministeries en provincies.
Maximale rekenafstand van 25 km
Het kabinet heeft afgelopen zomer besloten om bij het berekenen van stikstofneerslag voor toestemmingverlening een maximale rekenafstand van 25 km voor alle typen emissiebronnen te hanteren. Deze maximale rekenafstand is in de nieuwe versie van AERIUS Calculator verwerkt.
Verschillen tussen versies 2021 en 2020
Om de actualisatie mogelijk te maken, zouden alle AERIUS-producten niet beschikbaar zijn op 12 januari. Na de actualisatie zal voor initiatiefnemers de uitkomst van de berekeningen met AERIUS Calculator 2021 (de versie na actualisatie) naar verwachting anders zijn dan bij doorrekening met de AERIUS Calculator 2020. Voor nieuwe aanvragen was het daarom verstandig om te wachten op de nieuwe versie van het rekeninstrument, adviseerde het RIVM.
Vertragingen
Dat wachten duurt nu wel veel langer dan voorspeld: in plaats van op vrijdag 14 januari, kunnen het Rijk, gemeenten en andere opdrachtgevers pas vanaf 20 januari de stikstofeffecten van hun projecten op natuurgebieden volgens de nieuwe regels doorberekenen. Alle lopende plannen moeten na deze update opnieuw worden doorberekend en liggen door de vertraging tijdelijk stil. Ook is het mogelijk dat sommige projecten met de nieuwe versie opeens meer stikstof blijken te veroorzaken. Dat zou kunnen leiden tot extra vertraging.
Rijksprojecten eerst
Met name voor wegenbouw heeft de nieuwe afstandsgrens van 25 km impact. De effecten van stikstofuitstoot gelden namelijk voor alle wegdelen waar sprake is van verkeerstoename, bijvoorbeeld door een wegverbreding. Volgens een artikel in Cobouw heeft Rijkswaterstaat al aan ingenieursbureau Movares gevraagd om direct bij de lancering van de nieuwe versie van AERIUS de projecten door te rekenen. Movares-projectmanager Fons van Reisen stond al klaar om daarmee aan de slag te gaan, maar moet nu een week wachten. “Wij krijgen het heel druk met alle nieuwe doorberekeningen. We doen niet meteen alle projecten. Met name projecten die door Rijkswaterstaat worden geprioriteerd”, aldus Van Reisen in Cobouw.
AERIUS Monitor
Tegelijk met de nieuwe versie van AERIUS Calculator wordt AERIUS Monitor geactualiseerd. Dat instrument geeft volgens het RIVM overzichtelijk informatie over de stikstofdepositie, de natuur en de relatie daartussen. Met AERIUS Monitor wil het instituut de beschikbare gegevens over stikstofdeposities in de Natura 2000-gebieden op een bruikbare en toegankelijke manier beschikbaar stellen voor beleidsmakers, bevoegde gezagen en overige geïnteresseerden.
