Bijna de helft (48%) van de gemeenten in Nederland wil de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom op meer plekken terugbrengen naar 30 km/uur. Als er echter niets verandert aan de inrichting van de 50 en 30 km/uur wegen, levert de snelheidsverlaging qua verkeersveiligheid weinig op. Dit blijkt uit onderzoek van ingenieursadviesbureau Sweco in samenwerking met Binnenlands Bestuur.
Uit een online enquête blijkt onder andere dat:
- 48% van de gemeenten overweegt op meer plekken 30 km/uur in te voeren;
- 35% van de gemeenten nergens extra 30 km/uur wil invoeren;
- 80% van de gemeenten vindt dat infrastructurele aanpassingen nodig zijn om de snelheidsverlaging goed door te kunnen voeren; ruim de helft van de gemeenten heeft zorgen over de kosten hiervan.
Naast deze enquête maakte Sweco een uitgebreide data-analyse van alle 30 en 50-kilometerwegen in Nederland. Hieruit concludeerden de onderzoekers:
- De huidige 30 km/uur wegen binnen de bebouwde kom moeten veiliger
Een meerderheid (70%) van alle wegen binnen de bebouwde kom heeft momenteel al een maximumsnelheid van 30 km/uur. Dit bedraagt in totaal ongeveer 45.000 kilometer. 40% van deze 30 km/uur wegen is te breed. De helft daarvan heeft ook nog eens asfaltverharding, waardoor gemotoriseerd verkeer de neiging heeft harder te gaan rijden. - De meeste 50 km/uur wegen binnen de bebouwde kom zijn niet geschikt voor snelheidsverlaging, maar moeten wel veel veiliger
Bij doorgaande 50 km/uur-wegen binnen de bebouwde kom is het omwille van de doorstroming niet raadzaam om de snelheid te verlagen naar 30 km/uur. Wel ontbreken er bij 40% van deze wegen vrijliggende fietspaden. De kosten om deze ruim 3.600 kilometer aan onveilige 50 km/uur-wegen aan te pakken, bedragen 650 miljoen euro. - Het aanpassen van daarvoor geschikte wegen naar 30 km/uur kost meer dan 1 miljard euro
Bij 20% van alle 50 km/uur-wegen binnen de bebouwde kom is het wél raadzaam om de maximumsnelheid terug te brengen naar 30 km/uur. De helft hiervan (10%) kan zonder grote infrastructurele ingrepen naar 30 km/uur worden teruggebracht. Deze zogeheten quick wins kosten in totaal 175 miljoen euro. Voor de andere helft (10%) van de aan te passen wegen is grootschalige reconstructie nodig. Sweco becijferde dat de totale kosten hiervoor op 950 miljoen euro uitkomen.
Hans Drolenga, verkeersveiligheidsexpert en onderzoeker bij Sweco: ‘De snelheid verlagen naar 30 km/uur is een goed idee om de verkeersveiligheid te verbeteren, maar moet wel goed worden uitgevoerd en dat is in veel gevallen kostbaar. We zien nu al dat de inrichting van de huidige 30 km/uur wegen vaak niet op orde is, waardoor er alsnog veel te hard gereden wordt. De meeste verkeersveiligheidswinst is echter te behalen door het veiliger inrichten van de 50 km/uur-wegen waar je de snelheid niet wilt verlagen om de doorstroming en de ontsluiting te behouden. Deze wegen verdienen de grootste prioriteit, aangezien er op deze wegen gemiddeld gezien zowel meer gemotoriseerd verkeer als fietsverkeer aanwezig is dan op wegen die in aanmerking komen voor aanpassing naar 30 km/uur. Het zou goed zijn om deze wegen standaard te voorzien van vrijliggende fietspaden.’
Aanleiding & onderzoeksmethode
De aanleiding van het onderzoek was de oproep van de Tweede Kamer aan gemeenten in oktober 2020 om de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom waar mogelijk terug te brengen tot 30 km/uur. Dat moet meer veiligheid creëren voor fietsers en voetgangers. Platform voor overheidsprofessionals Binnenlands Bestuur en ingenieursadviesbureau Sweco brachten de dilemma’s van bestuurders in beeld. De online enquête – uitgezet door Binnenlands Bestuur onder haar abonnees- werd door 550 respondenten ingevuld. 370 respondenten zijn werkzaam bij een gemeente als bestuurder of ambtenaar en 180 respondenten bij provincies, waterschappen, politie, ministeries en overige organisaties. De respondenten werken bij minimaal 149 van de 352 gemeenten in Nederland: een respons van ruim 40%.
> Het onderzoek ‘In een lagere versnelling’ is te lezen op de SWECO-site.
