De Yunex Asset Manager (YAM) biedt real time inzicht in de status en het functioneren van tunnel-technische installaties. Gemeente Utrecht doet mee aan een pilot met de app in de Stadsbaantunnel. We spraken operationeel tunnelbeheerder Marco Joosten en tunnelbeheerder Jasper Kimstra over de kansen die deze innovatie met zich meebrengt.
Tekst: Yunex
De 505 meter lange Stadsbaantunnel ligt naast de Leidsche Rijntunnel van de A2 en verwerkt lokaal verkeer binnen de wijk Leidsche Rijn. Hij werd in het eerste jaar na openstelling lokaal bediend, maar sindsdien gebeurt dit vanuit de Verkeerscentrale Midden-Nederland. De verkeersleiders van Rijkswaterstaat zijn in de lead om dag en nacht de veiligheid en doorstroming in de tunnel te borgen.
Inzicht in installaties
Voor de railsector ontwikkelden engineers van Yunex Traffic al eerder een app om assets op afstand te monitoren. Deze app draait op zowel iOS als Android telefoons en kan ook via een internetbrowser op een desktop of laptop worden geopend. Vanwege het succes van de app wilde Yunex Traffic hem o.a. ook voor tunnels gaan aanbieden. Gemeente Utrecht zag een pilot wel zitten. “Het leek ons interessant om op afstand te kunnen zien wat er zich afspeelt in de tunnel”, zegt Marco Joosten.
Gezamenlijk ontwikkeling
De bestaande applicatie voor de railsector is omgebouwd tot een versie voor tunnels, bruggen, waterkeringen en sluizen en door Yunex Traffic gepresenteerd aan de gemeente Utrecht in de persoon van Marco Joosten. Diens feedback werd meegenomen in de verdere ontwikkeling. “Dit hebben we een paar keer herhaald”, vertelt Tim Peperkamp, solution engineer bij Yunex Traffic. “We zijn in november 2021 gestart met de ontwikkeling en inmiddels draait de app ruim twee maanden.” Cynthia Grotens, service delivery manager bij Yunex Traffic: “Ook toen de app al draaide hebben we nog een feedback-sessie gehouden en aanpassingen gedaan. Dit is een doorlopend proces, want het is een pilot. We spreken elkaar regelmatig en werken vanuit een co-creatie samen om de app stapsgewijs nog beter af te stemmen op de behoeften van de gebruiker.”
Notificaties
In de Stadsbaantunnel zitten veel installaties en systemen om de veiligheid van weggebruikers te borgen. Als leverancier van de tunneltechnische oplossingen en combinatiepartner van BAM voor het tunnelonderhoud weet Yunex Traffic er alles van. Toch zoomt de app, bewust, niet al te diep in op de installaties. De primaire bediening ligt immers bij Rijkswaterstaat. “Maar we krijgen wel een notificatie als er bijvoorbeeld na een incident een hulppostkast wordt opengetrokken of een vluchtdeur openstaat”, zegt Marco Joosten. “Hierdoor hebben we meer inzicht in wat er gaande is in de tunnel.”
Trends bekijken
Jasper Kimstra is als beheerder van de Stadsbaantunnel vooral geïnteresseerd in trendmatige informatie die de app ook aanbiedt. Bijvoorbeeld over het energieverbruik. “De app kan ook zichtbaar maken dat componenten aan het verslijten zijn of onderhoud nodig hebben. Zo moeten ventilatoren die steeds meer stroom gaan verbruiken wellicht eens worden schoongemaakt.” Marco Joosten: “Meten is weten. Ik heb thuis een apparaat op mijn slimme energiemeter gezet dat inzicht biedt in mijn energiegedrag, waardoor ik dit kan aanpassen. Ik hoop dat we op een soortgelijke manier ook dingen in de tunnel zullen gaan zien die we misschien slimmer kunnen doen.”
Veilig dataverkeer
Op een server in het bedieningsgebouw van de Stadsbaantunnel wordt real time data uit de tunneltechnische systemen verzameld. De app ontsluit de data van de server via de cloud en analyseert en visualiseert deze razendsnel. Vanzelfsprekend is de beveiliging van het dataverkeer goed geborgd. Tim Peperkamp: “De data- stroom gaat maar in één richting: van de server naar de app. We sluiten hardwarematig uit dat er informatie terugstroomt naar de server. Via twee factor authenticatie is afgeschermd wie erbij kan. We hebben de mobiele versie ontwikkeld voor de smartphone en voor de tablet.”
Tunnels vergelijken
Yunex Traffic kan meerdere assets van een beheerder opnemen in dezelfde applicatie, waardoor een beheerder van meerdere tunnels deze trendmatig kan vergelijken en slimmigheden uit de ene tunnel kan toepassen op de andere tunnel. Tim Peperkamp: “Verder zijn we aan het onderzoeken of het lokaal onderhoudsmanagementsysteem (OMS) met de app gekoppeld kan worden. Dit biedt de mogelijkheid om storingen volautomatisch en real time te registeren in het OMS en geeft onderhoudsorganisaties de gelegenheid om, remote in het veld, storingsrapportages in te voeren.”
Ervaring opdoen
Gemeente Utrecht gaat een jaar lang (tot 1 mei 2023) met de app werken, waarna een evaluatie volgt. Marco Joosten: “De tijd zal uitwijzen of dit ons helpt bij het dagelijks operationeel beheer. Als er bijvoorbeeld een spanningsdip is, zou het handig zijn om direct te kunnen analyseren of er sprake is van een netwerkdip. Ook kan verkeer voor een verkeerslicht wel eens voor een terugslag zorgen. Dan moet de slagboom dicht, want in de tunnel mag het verkeer niet stil komen te staan. In de verkeerscentrale krijgt men die informatie, maar het kost de verkeersleiders extra werk om deze informatie door te sturen. Terwijl wij de filemelding wellicht via de app uit het systeem kunnen lezen. In de toekomst kan ik misschien ook de KPI’s voor het tunnelonderhoud via de app monitoren. Zo ver zijn we echter op dit moment nog niet.” Jasper Kimstra: “Het zou voor ons interessant zijn om met behulp van de app te kunnen voorspellen hoe een installatie zich ontwikkelt. Misschien kunnen we daardoor eens een uitval voorkomen of servicemomenten beter inplannen. Dan kunnen we de tunnelgebruiker beter bedienen; dat is waar we het uiteindelijk voor doen.”
Longreads zijn artikelen die wekelijks online geplaatst worden die uit het magazine komen.
