Nationaal verbod op varend ontgassen

varend ontgassen - luchtfoto binnenvaarttanker op rivier

Vanaf 1 juli 2024 geldt een nationaal verbod op varend ontgassen. Dat heeft minister Harbers van IenW bekendgemaakt.

Vaak blijft er na het lossen van tankers nog een klein deel van de lading in het schip achter. Voordat het schip opnieuw kan laden, moet dat restant eruit. Olie- of chemische stoffen zijn veilig te verwijderen bij een ontgassingsinstallatie. In de praktijk hanteren schippers echter ook de methode van varend ontgassen. Ventilatoren blazen het ruim en de leidingen droog; de achtergebleven lading verdampt en komt in de buitenlucht terecht.

Landelijk of internationaal regelen?

Nederland wil al langer af van varend ontgassen, want de vrijkomende dampen zijn vaak giftig en schadelijk voor de bemanning van het schip, omwonenden en de natuur. De landelijke overheid  wachtte tot dusver op een internationaal verbod, te regelen in het verdrag CDNI. Het uitblijven daarvan was aanleiding voor provincies en een aantal bedrijven om toch een landelijk verbod te bepleiten. Dat verzoek is nu gehonoreerd. De verbodsbepaling die ons land van kracht wordt is dezelfde die in het CDNI is geregeld, maar in een iets versnelde vorm. Van de drie fases in het CDNI-verdrag voert Nederland de eerste twee tegelijk in. Dat verbiedt de uitstoot van zeven soorten giftige stoffen:

  • Benzeen
  • Benzine of motorbrandstof
  • Aardoliedestillaten, aardolieproducten
  • Ethanol en benzine, mengsel van ethanol en motorbrandstof, mengsel met meer dan 10% ethanol
  • Ruwe aardolie (met meer dan 10% benzeen)
  • Ontvlambare vloeistof, andere stoffen met meer dan 10% benzeen
  • Koolwaterstoffen, vloeibaar, en andere stoffen met meer dan 10% benzeen

Blijven koersen op CDNI

Harbers verwacht dat het internationale verbod het alsnog zal halen. Daartoe moet Zwitserland als laatste partner zijn handtekening zetten. De minister verwacht dat dat eind 2023 zal gebeuren. Ondertussen gaat hij aan het werk om de andere landen ertoe te bewegen het Nederlandse voorbeeld te volgen om fase 1 en 2 samen te nemen en de uitvoering van het verdrag dus te versnellen.

Capaciteit uitbreiden

Wanneer het verbod van kracht is, volstaat de huidige capaciteit van de ontgassingsinstallaties in Nederland niet meer. Volgens de minister heeft de industrie tot de inwerkingtreding van het verbod voldoende tijd om meer installaties te bouwen. Hij kondigt aan actief te gaan handhaven op het verbod. Die handhaving is (ook nu al, op locaties waar het verbod al geldt) in handen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), dat bijvoorbeeld met dronebeelden controles uitvoert.

varend ontgassen - dronebeeld handhavers o scherm van een laptop
Met dronebeelden is vast te stellen dat een slang en ventilator zijn aangesloten op de leiding van het schip. Dat kan betekenen dat het schip aanhet ontgassen is. Beeld: ILT