Het kabinet heeft 7,5 miljard euro vrijgemaakt om de bereikbaarheid van nieuwe woonwijken te garanderen. Daarbij is expliciet de keuze gemaakt dat woningbouw en infrastructuur veel meer hand in hand worden gerealiseerd.
Volgens staatssecretaris Vivianne Heijnen (IenW) is het belangrijk dat al voorin het proces wordt besloten over de ontsluiting van nieuwe wijken: “Vroeger, bij de Vinex-wijken, werd er eerst gebouwd en werd daarna pas nagedacht over de ontsluiting. Dat gaan we nu omdraaien.” De aangekondigde rijksinvesteringen in infrastructuur worden verdeeld over het openbaar vervoer (4 miljard euro), de auto (2,7 miljard euro) en de fiets (780 miljoen euro). Het gaat zowel om nieuwe spoorlijnen, wegen en fietspaden, als om de verbetering en verdere ontwikkeling van bestaande verbindingen. Een deel van het geld gaat naar grote infrastructurele projecten, en een deel naar het versnellen van gemeentelijke en provinciale mobiliteitsmaatregelen bij nieuwe woningbouwprojecten.
Duurzame bereikbaarheid
Staatssecretaris Heijnen: “We kiezen voor flinke investeringen in het openbaar vervoer en de fiets. Hiermee zorgen we dat door heel het land woningen op een duurzame manier bereikbaar worden. We kiezen niet alleen voor investeringen in de Randstad, maar juist ook in de regio. Zo zorgen we er bijvoorbeeld voor dat scholieren en studenten vanuit de Achterhoek met de trein makkelijker en sneller bij hun opleiding in Arnhem kunnen komen en maken we een nieuwe woonwijk in Groningen goed bereikbaar met het openbaar vervoer.” Minister Harbers (IenW) wijst ook op het economische belang van goede bereikbaarheid: “Goede doorstroming op de ringen rond grote steden en snelwegen is erg belangrijk, zodat je daar en ook op de wegen er omheen kunt doorrijden. Dit is van groot economisch belang en zorgt dat de supermarkt kan worden bevoorraad. “
Bouwopgave
Volgens minister De Jonge (Woningbouw) is er 6 miljard euro beschikbaar voor de 17 grootschalige woningbouwlocaties uit zijn bouwopgave van ruim 900.000 woningen. Daarnaast is 1,5 miljard euro gereserveerd voor de versnelling van 105 projecten. “Binnenstedelijk en buitenstedelijk, binnen de randstad en in de regio. Van Oldambt tot Goes, van Kampen tot Sliedrecht. In het hele land zal gebouwd moeten worden”, aldus De Jonge.
Stikstof
Door stikstofproblematiek, maar ook door stijgende prijzen en een tekort aan personeel zijn de uitvoering en oplevering van veel projecten onzeker. Harbers, Heijnen en De Jonge vinden het desondanks belangrijk tempo te maken en te blijven werken aan bereikbaarheid en woningbouw. Het bestaande netwerk mag door huizenbouw niet dichtslibben.
Doorstroming hoofd- en ringwegen
Het kabinet investeert 1,1 miljard extra in de doorstroming op Rijkswegen. Hiervan wordt 801 miljoen euro uitgegeven aan het uitbreiden van wegcapaciteit op bestaande knelpunten en bij grote nieuwbouwlocaties. Verder wordt 300 miljoen euro besteed aan mobiliteitsmaatregelen, zoals verkeersmanagement, op de ringwegen van Eindhoven, Rotterdam/Den Haag, Utrecht en Amsterdam. Dit gebeurt onder andere met slimme verkeersinstallaties en ‘in-car informatie’ die ervoor zorgen dat het verkeer geleidelijk de weg op gaat en snel de weg weer af kan. Daarmee zou op korte termijn de capaciteit van die wegen nog beter moeten kunnen worden benut, met als gevolg dat er minder opstoppingen ontstaan.
Zuid-Holland
In Zuid-Holland wordt in totaal 1,566 miljard euro geïnvesteerd in de verbetering van het spoor en de stations tussen Leiden en Dordrecht. Eerder kreeg het project ‘Oude Lijn’ al 1 miljard euro uit het Groeifonds toegekend. Tot 2040 worden langs of vlakbij het spoor in onder meer Leiden, Dordrecht, Den Haag, Schiedam en Rotterdam 77.000 woningen gebouwd. Met het geld dat nu beschikbaar komt, wordt niet alleen het spoor klaargemaakt om meer sprinters tussen de steden te laten rijden, maar worden ook plannen gemaakt om nieuwe stations te bouwen en worden de bestaande stations aangepakt, waardoor het knooppunten voor verschillende vormen van mobiliteit worden.
Voor Rotterdam wil het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat 625 miljoen euro investeren in Oeververbindingen. Er zijn plannen gemaakt om de A16 Van Brienenoordcorridor en de N210 uit te breiden. Ook moet er een brug komen tussen Feyenoord en Kralingen voor verschillende vormen van verkeer, een hoogfrequente tramverbinding tussen Rotterdam Zuidplein en Kralingen, een hoogfrequente busverbinding tussen Zuidplein en het centrum via de Maastunnel en moet station Stadionpark worden aangepakt. Dit draagt bij aan het ontwikkelen van bijna 20.000 woningen in Rotterdam. Na onder andere de openbare inspraak kan een voorkeur worden vastgesteld. Daarna kunnen de plannen verder worden uitgewerkt.
Zeeland
Met de Provincie Zeeland is afgesproken te verkennen welke mogelijkheden er zijn voor een innovatief en duurzaam mobiliteitssysteem. Hierbij zijn de combinatie van een flexibel OV-netwerk met een multimodaal fijnmazig netwerk het uitgangspunt, zodat het totale mobiliteitsaanbod voor de inwoners van de provincie Zeeland wordt verbeterd.
Noord-Holland
In de regio Amsterdam hebben Rijk en regio een omvangrijk pakket aan afspraken gemaakt voor het doortrekken van de Noord/Zuidlijn naar Hoofddorp en het sluiten van de kleine metroring tot Hemknoop. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over het realiseren van project Zuidasdok. Daardoor kan station Amsterdam Zuid zich doorontwikkelen tot een internationaal belangrijk treinstation en ontstaat er meer ruimte op het spoor voor treinen naar alle delen van Nederland. Ook wordt het mogelijk om extra woningen te bouwen langs de verschillende metrostations en profiteert de leefomgeving van het ondertunnelen van de A10 Zuid. De capaciteit van de A10 Zuid wordt uitgebreid. Dit is één van de drukste schakels in het hoofdwegennet en de draaischijf rond Amsterdam met wegverbindingen naar de verschillende landsdelen. De Ringweg A10 is in 2040 naar verwachting het op één na grootste wegenknelpunt in Nederland.
Brainportregio Eindhoven
Eindhoven en Helmond bouwen de komende jaren veel huizen in de omgeving van de treinstations. Om te zorgen dat nieuwe en huidige bewoners goed van A naar B kunnen komen, investeert het kabinet 802 miljoen euro in de bereikbaarheid van de Brainportregio Eindhoven. Het gaat om een verkenning naar een multimodale knoop met genoeg ruimte voor het groeiende aantal reizigers met bus, fiets en trein. Voor het spoor moet dit leiden tot een goede dienstregeling met capaciteitsuitbreiding voor verbetering van de verbindingen met Limburg en met Aken. Ook een aparte busbaan waar bussen snel van en naar Veldhoven kunnen rijden maakt onderdeel uit van dat plan. Volgens minister Adriaansens (Economische Zaken en Klimaat) is bereikbaarheid een absolute kernvoorwaarde om een succesvoller ondernemersklimaat te realiseren: “De nu aangekondigde miljardeninvesteringen in de Nederlandse infrastructuur maken economische groei en werkgelegenheid op lange termijn mogelijk, daar waar grote kansen liggen zoals in de Brainportregio Eindhoven.”
Groningen en Gelderland
In de stad Groningen wordt op een oud fabrieksterrein van een suikerfabriek een nieuwe woonwijk en campus ontwikkeld waar 5000 woningen komen te staan. Het ministerie van IenW reserveert in totaal 88,6 miljoen euro voor de ontwikkeling en bouw van een nieuw trein- en busstation. In de provincie Gelderland investeren Rijk en provincie samen 150 miljoen in de RegioExpres. Daarmee kan het spoor tussen Arnhem en de Achterhoek worden aangepast – waaronder verdubbeling van het spoor tussen Didam en Doetinchem De Huet – waardoor er vaker en snellere treinen kunnen rijden. De reistijd tussen Winterswijk en Arnhem wordt zo verkort met 13 minuten en voor overstappers op een IC-verbinding naar de Randstad kan de reistijdwinst zelfs oplopen tot 26 minuten. De RegioExpres moet eind 2026 gaan rijden.
Overijssel en Utrecht
In Overijssel wordt het spoor tussen Enschede en het Duitse Münster geëlektrificeerd. Dat is een belangrijke stap voor het waarborgen van een internationale verbinding tussen Zwolle en Münster. Het Rijk investeert 30 miljoen. In Utrecht wordt de volgende stap gezet in het onderzoek naar de Merwedelijn. De nieuwe tramlijn moet tussen Utrecht Centraal en Nieuwegein Centrum komen te liggen en er wordt onderzocht of de tram deels ondergronds kan lopen. De verbinding maakt extra woningbouw mogelijk in heel Utrecht Zuidwest.
Fietsinfrastructuur
Het Rijk investeert 780 miljoen in fietsinfrastructuur door het hele land. Het gaat om maatregelen als doorfietsroutes, waar fietsers snel en veilig van en naar huis kunnen fietsen. Ook komen er veel nieuwe fietsenstallingen bij OV-knooppunten. Bijvoorbeeld bij de stations in Utrecht en Goes, waar in totaal 3500 nieuwe plekken komen. Fietsers kunnen daar makkelijker en sneller overstappen op het openbaar vervoer. Daarnaast komen op tal van plekken nieuwe tunnels en bruggen voor fietsers en voetgangers. Bijvoorbeeld over rijkswegen, of onder het spoor door, zoals in Wijchen en bij Sittard-Geleen. Zodat de woonwijk aan de andere kant van de weg of het spoor snel en direct per fiets of te voet te bereiken is. Ook gemeenten en provincies betalen mee aan de fietsmaatregelen. Samen met hun bijdrage komt de totale investering voor de fiets op ruim 1,1 miljard euro.
