Omgevingswet
Foto: M.M.Minderhoud

De Omgevingswet, die een groot aantal wetten en regels voor onze leefomgeving bundelt en een digitaal loket introduceert, wordt per 1 januari 2024 ingevoerd. Dat is de uitkomst van de stemming in de Eerste Kamer over het Koninklijk Besluit dat de invoering op deze datum regelt. 

Bij de invoering van de in 2016 door beide Kamers aangenomen Omgevingswet gaat het om meer dan een bundeling van wetten en een digitaal stelsel, stelt minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening: “De wet staat vooral voor een nieuwe manier van denken en doen in de gebiedsontwikkeling. In plaats van vraagstukken over de fysieke leefomgeving per sector te benaderen, biedt de omgevingswet de mogelijkheid om integraler en met meer samenhang ons werk te doen. Deze gebiedsgerichte, integrale aanpak is broodnodig voor de grote opgaven waarvoor we staan op het terrein van woningbouw, verduurzaming van de energie, infrastructuur, landbouw en natuur.”

Sneller beslissen

De Omgevingswet bundelt 26 wetten en tal van regels en voorschriften over onze fysieke leefomgeving in één wet. Procedures worden gestroomlijnd, regelgeving geharmoniseerd en in veel gevallen worden beslistermijnen versneld. De wet regelt verder een digitaal stelsel en een digitaal loket. Het digitaal stelsel helpt bij het inzichtelijk maken welke regels er in een bepaald gebied gelden en biedt een loket waar vergunningen kunnen worden aangevraagd.

Vaak uitgesteld

De invoering van de wet is inmiddels liefst zes keer uitgesteld, maar eind januari schaarden het Rijk, het bedrijfsleven en de koepels van provincies, gemeenten en waterschappen zich unaniem achter de invoeringsdatum van 1 januari 2024. Zij concludeerden na een nieuwe serie testen dat het onderliggende digitale stelsel – eerder reden voor een aantal keren uitstel – technisch voldoende gereed is. Zij riepen de beide Kamers op spoedig duidelijkheid te geven over invoering per 1 januari 2024. Op verzoek van de Eerste Kamer wordt de participatie van burgers in het nieuwe stelsel verder concreet gemaakt en start er voor hen en het bedrijfsleven een voorlichtingstraject.

Goede start

Minister De Jonge: “Tijdige duidelijkheid over het moment waarop de wet in werking treedt, is een belangrijke voorwaarde voor overheden en het bedrijfsleven om een goede start te maken met de Omgevingswet. Overheden en bedrijfsleven kunnen nu definitief hun organisatie en werkprocessen inregelen voor een zo adequaat mogelijke dienstverlening aan het bedrijfsleven en de bouwconsument.”

‘Eindelijk bouwen’

Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL) zegt blij te zijn dat ook de Eerste Kamer duidelijkheid heeft verschaft over de inwerkingtreding van de Omgevingswet en de daaraan gekoppelde Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WKB). “Hierdoor weten de verschillende bouwpartijen in de keten nu eindelijk waar ze aan toe zijn en kunnen zij volgens de twee ‘nieuwe’ wetten daadwerkelijk bouwen”, aldus AFNL-voorzitter Riek Siertsema. De aannemersfederatie hoopt dat een en ander ook daadwerkelijk zo uitpakt zoals is bedoeld en dat het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) voor iedereen benaderbaar is en zijn meerwaarde gaat aantonen.

Meedenken

Siertsema: “Mkb-aannemers in bouw en infra koesteren al lange tijd de wens voor duidelijke en in de praktijk goed toepasbare wet- en regelgeving om kwalitatief goed vakwerk af te kunnen leveren. Hoogst noodzakelijk, gezien de beperkingen door de stikstofproblematiek en de rem op vergunningverlening.” De aannemersfederatie hoopt daarom dat de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, maar ook provincies en gemeenten kijken naar de mogelijkheden te bouwen op kleinschalige groene woningbouwkavels aan de randen van steden en dorpen. “Nieuwe provinciebesturen kunnen daarin alvast meedenken. Op korte termijn kunnen in deze kleine groene woningbouwkavels extra woningen worden gebouwd, die een kansrijke aanvulling zijn op de kabinetsplannen voor de langere termijn, zoals inmiddels door het EIB is berekend. Op dit soort kleine locaties kunnen wel snel stappen worden gezet, waar andere projecten vertraging oplopen. En mkb-aannemers staan te trappelen om door te bouwen”, aldus Siertsema.