De watersnood van juli 2021 in Nederland en omringende landen was een extreme en uitzonderlijke gebeurtenis. De maatschappelijke gevolgen in Limburg waren groot. Het Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW) heeft een onderzoeksrapportage met een analyse daarvan gepubliceerd. Aan de studie werkten meerdere kennisinstituten, onder leiding van Deltares en de TU Delft.
Ongekende water- en schadelast
Nooit eerder, en zeker niet ’s zomers, zijn hoeveelheden rivierafvoeren en neerslag van deze omvang gemeten. Datzelfde gold voor de piekafvoer op de Maas bij Eijsden en een aantal zijrivieren.
Ook de schade, waarvan nog slechts schattingen beschikbaar zijn, heeft een enorme omvang: tussen de 350 tot 600 miljoen euro, met een concentratie in het Geuldal. De schade overtreft die van de overstromingen langs de Maas in 1993 en 1995. Er wordt geschat dat een dergelijke gebeurtenis slechts eens per 100 tot 1000 jaar voorkomt. Onderzoeksleider professor Bas Jonkman ziet in de records in waterlast en schade een urgente aanleiding om te leren van de ramp, om ons waterbeheersingssysteem toekomstbestendig te maken.
Waterkeringen functioneerden goed
De primaire waterkeringen langs de Maas zijn geslaagd voor de meesterproef van de uitzonderlijk hoge belasting. Wel waren er enkele incidenten, zoals optredende piping (uitspoeling van het zand onder de dijk) en plaatselijk te lage waterkeringen. Om die laatste reden zijn op grote schaal noodmaatregelen getroffen, bijvoorbeeld met zandzakken. De ENW-studie maakt ook analyses van het verloop van de evacuatie, vervuiling en gezondheidseffecten.
Duitsland en België
De ramp in Nederland was deel van een complex van overstromingen. In Duitsland en België waren veel mensenlevens te betreuren: zeker 180 in Duitsland en 41 in België. De schade in die landen loopt in de miljarden. Dat de impact van de overstromingen in de buurlanden nog groter was dan in Nederland is te verklaren door de nog grotere neerslaghoeveelheden en de steilere – sneller afstromende – rivieren.
Eerste verkenning
Deze studie betreft een eerste verkenning, die een vervolg kan krijgen in nadere onderzoeken, evaluaties en beleidsstudies. Bezien moet worden óf, en zo ja: waar, verbetermaatregelen nodig zijn op technisch, ruimtelijk en organisatorisch gebied. Projectleider Kymo Slager vanuit Deltares onderstreept het belang van de analyse: “Deze extreme gebeurtenis en de activiteiten van het consortium heeft ons uit eerste hand scherpe inzichten geleverd in de informatiebehoeftes van de verschillende organisaties die een rol spelen tijdens en na de crisis. Dit geeft richting aan de verdere ontwikkeling van technologische hulpmiddelen.”
Consortium
Het onderzoeksconsortium bestond uit:
- Deltares
- TU Delft
- HKV Lijn in Water
- VU Amsterdam
- Universiteit Utrecht
- KNMI
- WUR
- Erasmus MC
- Universiteit Twente
Opdrachtgever was het Expertise Netwerk Waterveiligheid (ENW), met volledige steun van Waterschap Limburg en Rijkswaterstaat.
Rapportage
> Het volledige rapport is te downloaden op Publicaties – ENWinfo.
> Lees hier meer infra-nieuws
