Zuidplas
Zo zou het Vijfde Dorp in de diepe Zuidplaspolder eruit kunnen zien (illustratie: Masterplan).

De gemeenteraad Zuidplas heeft ingestemd met de bouw van een nieuw dorp in de Zuidplaspolder tussen Rotterdam en Gouda. Het gaat in eerste instantie om 4000 en uiteindelijk 8000 woningen. Het dorp komt op een hogere kleilaag van een oude kreekrug te liggen, maar het gaat wel om een locatie op 6 meter beneden NAP.

De gemeente is trots op het masterplan want naar eigen zeggen is er in Nederland sinds de jaren ‘70 op deze schaal geen zelfstandig dorp meer gebouwd. Zuidplas bestaat uit de vier dorpen Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel en Zevenhuizen-Moerkapelle. Daar komt nu dus een vijfde dorp bij.

Alleen de SP-fractie stemde tegen het Masterplan Het Vijfde Dorp. De twee raadsleden stellen dat door de nieuwbouw er te veel groen gaat verdwijnen. De lokale partij Nieuw Elan Zuidplas zette twijfels bij de financiële haalbaarheid, maar stemde uiteindelijk toch voor het plan. Het aangenomen plan moet nu eerst worden omgezet in een bestemmingsplan en zal dan de openbare inspraak doorlopen. Als het plan die procedure heeft doorstaan, kan de bouw naar verwachting in 2024 beginnen.

Onzalig plan
Hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid Jan Rotmans noemde onlangs in het AD de bouw van een heel nieuw dorp in de Zuidplaspolder een ‘onzalig plan’: “De grond in dat gebied zakt een centimeter per jaar, terwijl de zeespiegel de komende honderd jaar met ongeveer een meter stijgt. Dan ga je met dat dorp in Zuidplas al snel richting de 9 meter onder NAP. Een bestuurder die hier voor kiest, heeft geen langetermijnvisie. Vanuit het oogpunt van klimaatverandering is dit onverantwoord. Dit houden we niet meer droog.”

Gesteund door hogere overheden
Verantwoordelijk wethouder Jan Hordijk en de hele gemeenteraad waren zich bewust van kritische geluiden over de bouw van nieuwe woningen in de diepste polder van Nederland en de discussie over een stijgende zeespiegel. Toch ging het daar in de laatste drie raadsvergaderingen helemaal niet meer over. Het ging wel over de bereikbaarheid, het minimaal aantal sociale woningen, de groenvoorzieningen en het maximaal binnenhalen van Europese subsidie. De gemeente en de Raad voelden zich in hun plan gesteund door het Rijk, de provincie en het hoogheemraadschap.

Steun van hoogheemraadschap
Het hoogheemraadschap Schieland en Krimpenerwaard (HHSK) heeft de bouw van het Vijfde Dorp omarmd. Het biedt volgens HHSK een unieke kans om het ‘verrommelde’ gebied met zijn vele kleine wateren aan te pakken. Tijdens een informatieavond voor de gemeenteraad op 15 april, zette hoogheemraad Agnes van Zoelen nog eens helder uiteen hoe het hoogheemraadschap hierin staat: “Wij zijn vanaf het begin betrokken geweest bij het plan. Daarom heeft het waterbeheer een ordenende functie gehad. Historisch gezien is het een watersysteem dat uit heel veel waterpeilen bestaat. Nu kunnen we het robuuster maken door grotere eenheden te maken met hetzelfde peil. In de gebieden rondom het dorp willen het peil extra opzetten om bodemdaling tegen te gaan en de kwel in te perken. Daarmee kunnen we waterkwaliteit verbeteren door de nutriënten in de sloten te verminderen.”

Van Zoelen verwacht dat er rond het dorp een mooie waterrijke natuur ontstaat die aantrekkelijk zal zijn voor recreatie. Volgens haar is de locatie van het dorp op de hogere kreekrug goed gekozen, omdat het daardoor minder last heeft van bodemdaling en hoger ligt dan het omliggende landschap.

Waterveiligheid
Ook op het punt van de waterveiligheid was ze stellig: “Het is niet aan het hoogheemraadschap om te bepalen of ergens gebouwd mag worden. Wij zijn een functionele overheid. Wij kijken als waterschap of het mogelijk is en of we de bouw kunnen faciliteren. En als het mogelijk is, waar en hoe je dat het beste kunt doen. Dan maakt het niet uit of je op -4 m of -6 m NAP zit. Dan gaat het erom hoe sterk de waterkeringen zijn. En die houden we goed op orde omdat de mensen die nu al in de polder wonen ook veilig moeten zijn. Als je hier niet zou kunnen bouwen, dan zou je in heel West-Nederland niet kunnen wonen.” Van Zoelen wees op het belang van een goed onderhoud van de dijken, zoals dat op nationaal niveau gebeurt door het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

Tijdens de laatste raadsvergadering op 19 mei zijn nog wel een aantal moties aangenomen die onder meer betrekking hebben op de nieuw aan te leggen waterpartijen in en rond het nieuwe Vijfde Dorp. De gemeente gaat deze gevraagde wijziging nog in het masterplan verwerken, waarna dat eind mei zal worden gepubliceerd op de website www.denieuwezuidplaspolder.nl.