Praktijkervaringen met waterinfiltrerende verhardingen worden gedeeld binnen de Community of Practice Waterinfiltrerende Verharding (COP-WAIVE), opgericht door stichting RIONED en Stowa. De weg biedt volgens de initiatiefnemers niet alleen een kansrijke mogelijkheid om hemelwater te infiltreren, maar ook om op een ruimtelijk efficiënte en duurzame wijze ondergrondse waterberging in stedelijk gebied te realiseren.
Zo kunnen de effecten van wateroverlast en droogte tegen worden gegaan. Met infiltratieproeven door heel Nederland is gemeten hoe infiltrerende verharding functioneert in de praktijk. De uitkomsten van deze proeven laten zien dat infiltrerende verharding veelal naar behoren functioneert, zeker als het gaat om de innovaties van deelnemende partijen aan dit onderzoek. Leden van de community delen hun ervaring op de website van COP-WAIVE. Waterdoorlatende verhardingen zijn ook regelmatig een thema op de jaarlijkse RIONEDdag. In 2020 won zo’n oplossing nog de RIONED Innovatieprijs.
Infiltratieproeven Waternet
In Amsterdam ontwikkelde Waternet een meet- en monitoringsysteem, waarmee de waterbalans van een infiltratievoorziening inzichtelijk wordt gemaakt. Zo komt Waternet te weten of de systemen naar wens functioneren, wat hun invloed is op de grondwaterstand, maar ook hoeveel overstorten plaatsvinden naar het riool. En als de infiltratiecapaciteit van een systeem vermindert door vervuiling, kan tijdig onderhoud worden gepleegd.
Met infiltratieproeven test Waternet de werking van zo’n systeem.
Dashboard
“Met sensoren voor bijvoorbeeld waterniveaus en temperatuur, of debiet- en regenmeters meten we langdurig de veranderingen binnen een infiltratiesysteem. Zo meten we iedere minuut het waterniveau. Meetresultaten worden zichtbaar gemaakt op een dashboard. Een betrouwbare netwerkverbinding moet dan wel mogelijk zijn, in zowel bovengrondse als met putdeksels afgesloten ondergrondse assets”, zegt Mark Nijman, onderzoeker stedelijk Water, Infra en Transport bij Waternet, op de website van COP. Een semi-realtime verbinding maakt het mogelijk om bijna ‘live’ mee te kijken met veranderingen in bijvoorbeeld waterniveaus en infiltratiesnelheden. Een dashboard, met daarop grafieken en andere meetgegevens, kan gedeeld worden met meerdere partners, zodat tijdens een neerslaggebeurtenis de prestatie van het systeem in de praktijk kan worden gevolgd. De data wordt automatisch naar de IoTportal van Waternet verstuurd, dus dataloggers hoeven niet meer in het veld te worden uitgelezen. Een kennisdocument ‘hemelwaterverwerkende voorzieningen’ (Votel, Ayadi & Nijman, 2021) op de website van Winnovatie wordt elk halfjaar geüpdatet met de laatste onderzoeksresultaten (laatste versie juni 2021).
Water onder de straat in Vlaanderen
Het Belgische Aquafin werkt aan klimaatrobuuste waterbufferende wegfundering, ofwel een wadi onder het wegdek. Uitdagingen voor de infiltratiemogelijkheden zijn daarbij het lage grondwaterpeil in Vlaanderen en het plaatsgebrek. In Vlaanderen is het grondwaterpeil vaak tussen -1 en -1,5 meter. Met behulp van AB Roads en het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw ontwikkelde Rik Debusschere een onderfundering die tevens als buffer moet dienen om het water te laten infiltreren in de bodem. “De eerste toepassing in Staden ligt er nu meer dan een jaar en geeft verrassend positieve resultaten. Het bijzonder natte jaar 2021 met zowel langdurige regen als korte, hevige buien, was meteen een goede test voor het systeem. Op een leemachtige ondergrond en na zowel langdurige winterbuien als hevig zomers onweer, liep het systeem nog nooit over. Het systeem werd berekend op 270 liter per seconde per hectare en voldoet ruimschoots aan de verwachtingen.”
Tien procent duurder
Net zoals bij een klassieke wegopbouw is de levensduurverwachting van een weg met waterdoorlatende fundering twee tot drie decennia. De waterdoorlatende fundering is ongeveer tien procent duurder dan een klassieke opbouw, maar die kosten worden vaak vereffend doordat er minder geïnvesteerd moet worden in regenwaterafvoerbuizen. Op dit moment liggen de plannen klaar om het systeem toe te passen op een achttal locaties, waaronder een regionale weg en in een industriezone met zwaar verkeer.
Symposium COP
Elk jaar in december organiseert COP een symposium. Dat van 2021 is door de coronamaatregelen niet doorgegaan en verplaatst naar het voorjaar van 2022.
