De uitspraak van de Raad van State in de Porthoszaak is in de bouwwereld hard aangekomen. Bouwend Nederland spreekt van ‘een drama voor de bouw’. AFNL en NOA willen meer overheidsinvesteringen in emissieloos bouwen.
In de zogeheten Porthoszaak deed de Raad van State op 2 november een tussenuitspraak die in de bouwwereld voor veel commotie heeft gezorgd. De bouwvrijstelling stikstof voldoet volgens de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State niet aan het Europese natuurbeschermingsrecht. Daarom kon ze naar eigen zeggen niet anders dan constateren dat de bouwvrijstelling niet gebruikt mag worden bij bouwprojecten. “Hoewel de bouwvrijstelling daarmee van tafel is, betekent dat niet dat er nu een algehele bouwstop geldt”, stelt de Raad van State in een toelichting. “Net als in de situatie vóórdat de bouwvrijstelling werd ingevoerd, blijft het mogelijk om per project onderzoek te doen naar de mogelijke gevolgen van de uitstoot van stikstof.”
‘Terug bij af’
Die ‘strohalm’ van de Raad van State wordt door de bouwwereld schouderophalend aangepakt. Want er mag dan geen sprake zijn van een bouwstop, door de verplichting weer voor elk bouwproject aan te moeten tonen dat de realisatie niet bijdraagt aan een vergroting van de stikstofuitstoot, nemen volgens branchevereniging Bouwend Nederland de kosten toe en zal de vergunningverlening enorm vertragen: “De huizenzoeker, de energietransitie, het klimaat en de mobiliteit zijn de klos. Nederland is terug bij af!”
‘Samen om de tafel’
Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra (AFNL) en de Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven (NOA) stellen dat het nu aan het kabinet is om snel en adequaat door te pakken op de oplossingsrichtingen van Remkes die nog wél kunnen (na de uitspraak van de Raad van State) om de stikstofproblematiek daadwerkelijk te verminderen. “Het kabinet moet snel samen met belanghebbende organisaties om de tafel gaan zitten om de oplossingsrichtingen uit te werken en de versnelling daadwerkelijk in te zetten. Als het kabinet staat voor zijn beleidsdoelstellingen waarin de bouw, afbouw en infra een belangrijke rol spelen, moet het nú ingrijpen, anders frustreert het zijn eigen doelstellingen”, aldus AFNL en NOA in een gezamenlijke reactie.
‘Actie is nu nodig’
Van Bouwend Nederland komt een vergelijkbare reactie. “De gevolgen van de uitspraak van de Raad van State voor de bouw zijn verstrekkend”, aldus Maxime Verhagen, de voorzitter van Bouwend Nederland. “Het kabinet zal als de bliksem piekbelasters moeten uitkopen om zo stikstofruimte vrij te maken voor natuur, bouw en nieuwe economische ontwikkelingen. Het kabinet kan het zichzelf niet veroorloven op de handen te blijven zitten. Actie is nu nodig. Dit duurt al drieënhalf jaar. Dat is onacceptabel. Om grote vertragingen te voorkomen zullen er naast de versnelde uitkoop van piekbelasters, meer experts moeten komen die stikstofberekeningen kunnen maken. Er zijn veel te weinig experts op dit terrein. Zo kunnen de ambities van het kabinet zelf op het gebied van woningbouw, energietransitie, klimaat en mobiliteit nog enigszins gerealiseerd worden.”
Emissieloos bouwen
AFNL en NOA roepen het kabinet op mee te investeren met de bouw, afbouw en infrasector om emissieloos bouwen in sneller tempo te kunnen realiseren: “Er wordt al veel gedaan door de sector zelf om emissieloos te kunnen bouwen, maar extra investeringen zullen hard nodig zijn om ook dit proces te kunnen versnellen. Ook Bouwend Nederland vindt dat emissieloos bouwen nu topprioriteit moet worden. Verhagen: “De bouw investeert hier zelf al flink in en heeft zich verbonden aan een reductie van de stikstofuitstoot van 60 procent. Om dit verder te versnellen, zal de sector blijven investeren. Het kabinet zal hier ook fors extra geld voor moeten vrijmaken.”
