Provincies vervullen hun coördinatietaak in het uitvoeren en handhaven van de Omgevingswet zeer verschillend. Dat constateert de Inspectie leefomgeving en Transport (ILT) in een onderzoek naar de omgang met het stelsel van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) milieu. Provincies én een aantal omgevingsdiensten constateren dat verbeteringen nodig en mogelijk zijn.
De Omgevingswet, die als hoofddoel heeft het leefmilieu te beschermen en te verbeteren, is van kracht sinds 1 januari 2024. Provincies hebben een coördinerende taak in de uitvoering en handhaving van de wet. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) onderzocht het functioneren van het VTH-stelsel milieu op verzoek van de staatssecretaris van IenW. Oorzaak van de grote verschillen die daarbij aan het licht kwamen is de ruime formulering van wetteksten. De provincies voldoen aan hun wettelijke verplichtingen, maar constateren, samen met een aantal omgevingsdiensten, dat verbeteringen mogelijk en ook nodig zijn.
Gefragmenteerd
Het VTH-stelsel is gefragmenteerd en versnipperd waardoor het doel van de Omgevingswet onvoldoende uit de verf komt. Met hun coördinatie- en regietaak kunnen de provincies een belangrijke rol vervullen in een betere aansluiting van de verschillende partners in het VTH-stelsel. Dat zou, aldus het onderzoeksrapport, de veiligheid, gezondheid en algehele kwaliteit van de fysieke leefomgeving ten goede komen.
Samenwerking
De verbeterkansen liggen vooral op het gebied van coördinatie en samenwerking op onderwerpen als risicoanalyses, prioritering en de provinciale uitvoerings- en handhavingsstrategie. Ook het bevorderen van regionale samenwerking in strafrechtelijk toezicht en handhaving kan beter. Optimalisatie van deze processen maakt de VTH beter en toetsbaar, en vergoot dus over all de kwaliteit waarmee het VTH-stelsel milieu functioneert.
Een aantal provincies geeft aan behoefte te hebben aan een leidraad of handreiking om de genoemde verbeteringen te bewerkstelligen. Die zou het koepelorganisatie IPO (Interprovinciaal Overleg) kunnen opstellen. Van rijkswege stelt de onderzoeksrapportage dat de landelijke overheid als stelselverantwoordelijke deze rol naar zich zal toetrekken als dat niet vanuit de provincies wordt opgestart.
> Het onderzoeksrapport is hier te lezen.
 van de Omgevingswet zeer verschillend. Moet beter.){kind=link}