De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft haar derde rapportage over de fysieke kwaliteit van de railinfrastructuur gepubliceerd. De belangrijkste bevindingen: ProRail is goed op weg met de verbetering van de spoorveiligheid, maar net als in de rapportages uit 2014 en 2019 worden ook serieuze zorgen geuit, met name over de borging van het veiligheidsbeheersysteem (VBS).
De ILT ‘Rapportage over de Nederlandse railinfrastructuur’ verschijnt elke 5 jaar op verzoek van de Tweede Kamer. Die gebruikt de rapportage als bron om de fysieke kwaliteit van het spoor politiek te monitoren.
Kwaliteitsborging
Het spoornet in Nederland hoort tot de veiligste van Europa. Uit de eerdere rapportages van 2014 en 2019 bleek dat het overgrote deel van het spoor veilig was, en daarin is weinig veranderd. Bij deze derde rapportage lag het accent op kwaliteitsborging van het onderhoud. Voor goede risicobeheersing is een goed geoperationaliseerd veiligheidsbeheersysteem (VBS) een noodzakelijke voorwaarde. Het VBS is het geheel van processen en procedures die er samen voor zorgen dat de Nederlandse spoorinfrastructuur veilig te gebruiken is. De ILT constateert dat ProRail de landelijke borging van het VBS nog niet voldoende op orde heeft. Dat blijkt onder andere uit inspecties die de ILT deed van objecten in de infrastructuur. De inspecteurs stelden normoverschrijdingen vast waar ProRail geen weet van had, evenals overschrijdingen waarbij de juiste vervolgacties misten.
De ILT dringt in haar rapport aan op een snelle borging van het VBS.
Bijeffect bonus-malussysteem
Het valt de ILT op dat de prestatiegerichte onderhoudscontracten soms negatieve bijeffecten hebben. De contracten maken het door een ingebouwd bonus-malussysteem soms onaantrekkelijk voor aannemers om normoverschrijdingen te melden, terwijl zij juist de ogen en oren in het veld zijn. Bij veel geconstateerde normoverschrijdingen betaalt de aannemer een soort boete.
Compliment ProRail
De ILT complimenteert de actieve oplossingsgerichte houding van ProRail. De beheerder werkt hard aan verbeteringen om beter zicht te krijgen op de fysieke staat van het spoor en de risico’s te beheersen. Gesprekken over de zorgen van de ILT resulteerden in actievere regie bij het oplossen van problemen. Zo werkt ProRail er hard aan om de onderhoudsprocessen te versterken en volgde aan adequate reactie op de ontdekking van nieuwe storingen bij bevestigingsmiddelen.
> De Rapportage over de Nederlandse railinfrastructuur is te downloaden van de ILT-site
 uit in rapport over fysieke kwaliteit railinfrastructuur zorgen over borging van het veiligheidsbeheersysteem (VBS).){kind=link}