Minister Van Veldhoven verschilt van mening met sommige milieu-experts over de schadelijkheid van de granulietstortingen in zandwinplas Over de Maas bij Dreumel. Hoewel de auteurs van elf rapporten stellen dat de storting niet schadelijk is voor mens en milieu, laat de minister voormalig deltacommissaris Wim Kuijken het besluitvormingsproces toetsen.
Over de stort bij Over de Maas maken omwonenden en gemeente zich zorgen, blijkt onder meer uit artikelen in regionale media, zoals De Gelderlander. Ook Tweede Kamerleden hebben hun twijfels. Zo werden in maart drie moties ingediend over het storten van granuliet in de zandwinput om de plas te verontdiepen. Eén vroeg om een tijdelijke stop, één om intrekking van het grondcertificaat en een ander om nader onderzoek. De indiening van de motie volgde op een hoorzitting door de Tweede Kamer over de verhoging van de bodem van de zandwinput met granuliet van het Amsterdamse granietverwerkende bedrijf Bontrup.
Asfaltwegen
Bontrup gebruikt graniet voor de aanleg van asfaltwegen in Nederland. Bij de verwerking van deze bouwstof komt granuliet als afvalstof vrij. Granuliet is het overblijfsel van het breken en zeven van graniet en kwartsietgesteente met water. Het overblijfsel is heel fijn en bestaat uit heel kleine deeltjes. Die zitten in het spoelwater wat afkomt van het breken en zeven. Door hier een vlokmiddel aan toe te voegen komen de deeltjes bij elkaar om zo het water eruit te kunnen persen.
Storten staat in kwaad daglicht
Door een uitzending van het tv-programma Zembla is het storten in een kwaad daglicht komen te staan, omdat het granuliet is gebonden met een vlokmiddel van polyacrylamiden. De minister benadrukt in een recente kamerbrief dat het hoofdbestanddeel van het vlokmiddel om de granietdeeltjes aan elkaar te hechten (Ecopure P-1715, een vorm van poly-acrylamide) geen zeer zorgwekkende stof is. Het restproduct acrylamide dat vrij kan komen door afbraak is echter wel een zeer zorgwekkende stof. Uit alle uitgevoerde analyses en onderzoeken blijkt volgens de minister dat het gehalte van acrylamide beneden de detectiegrens ligt. Dat is de laagste hoeveelheid van een stof die een laboratorium kan meten. Van Veldhoven heeft alle moties ontraden en Bontrup is doorgegaan met de stort.
Wel of geen grond
Bij bodemexperts is er bovendien verdeeldheid over de vraag of granuliet wel als grond kan worden gezien en daarom door Bontrup zonder vergunning mag worden gestort. Zo liet bodemdeskundige Jos Vink van Deltares weten dat levensondersteunende eigenschap van granuliet nagenoeg nihil is en het vanuit bodemkundig perspectief geen grond is. Bodemexpert Wijbrands had geen moeite met het label en wees erop dat er wel meer licht verontreinigde materialen worden gestort en dat de huidige wetgeving daar goede handreikingen voor heeft.
Second opinion
Van Veldhoven wil proberen de ongerustheid wegnemen door een second opinion te laten uitvoeren naar de elf rapporten over de milieu hygiënische eigenschappen van granuliet. Ook het besluitvormingsproces rond de herbevestiging van grond als granuliet had volgens haar beter gemoeten. “We zien de onrust en de zorgen”, schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer. “We hebben alles zorgvuldig uitgezocht en op een rij gezet. Het toegepaste granuliet is niet schadelijk is voor mens of milieu. Dat blijkt uit alle rapporten en onderzoeken. De toepassing van granuliet geeft ook geen kankerverwekkende risico’s. Wel had het proces en de samenwerking tussen de verschillende betrokkenen beter gekund bij het project Over de Maas. Om de zorgen bij omwonenden en de gemeente proberen weg te nemen, gaan we op de belangrijkste punten en in overleg met de gemeente een externe check laten doen.”
Symptomatische traagheid
Een woordvoerster van de minister laat weten dat het gaat om een ingewikkeld proces. “Veel partijen spelen een rol: gemeente, provincie, Rijkswaterstaat, bedrijf, certificeerder en het ministerie. Traagheid is daar een symptoom van, waardoor ook onnodig misverstanden en ongerustheid zijn ontstaan.” Voormalig deltacommissaris Wim Kuijken, ondersteund door een secretaris vanuit IenW, gaat het proces en de samenwerking onderzoeken. Het onderzoek is naar verwachting begin juli klaar.
