gemaal-galgenrak impressie WDOD
Impressie van het nieuwe gemaal Galgenrak | Beeld: Waterschap Drents Overijsselse Delta

Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDOD) kan starten met de nieuwbouw van gemaal Galgenrak in het Overijsselse Hasselt. Het WDOD-bestuur heeft ingestemd om 16,9 miljoen euro uit te trekken voor het project. De bouw duurt naar verwachting van begin 2025 tot eind 2027. 

WDOD werkt aan een gecombineerd renovatie-/vervangingsproject van het oude gemaal Streukelerzijl (1925), het naastgelegen gemaal Galgenrak (1978) en stuw Fissele, gelegen tussen de Overijsselse Vecht en Hasselt. Het plan is nodig in verband met de normen voor veiligheid en waterbeheer, en om beter kunnen anticiperen op weersextremen.

Bemalingsgebied Streukelderzijl kaart
Bemalingsgebied Streukelderzijl | Beeld: Waterschap Drents Overijsselse Delta

Ontwerp

Het huidige gemaal Galgenrak stamt uit 1978, is verouderd en voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd. De capaciteit van het nieuwe gemaal wordt vergroot van 340.000 liter water naar 550.000 liter water per minuut. Het nieuwe gemaal maakt het ook mogelijk om, naast het afvoeren van water, in droge periodes water aan te voeren uit het Zwarte Water. Nu is dat nog niet mogelijk. Het nieuwe gemaal is rekening is duurzaam ontworpen. De betonnen wanden, vloer en bodembescherming van het oude gemaal blijven bestaan voor het nieuwe gemaal. Nog bruikbare houten planken gaan opnieuw dienstdoen als gevelbekleding. De terreinverharding rond het gemaal bestaat uit cementloos beton; daarin is cement als bindmiddel wordt vervangen door een duurzamere variant om de CO2-uitstoot te beperken.

Functie gemaalensemble 

Naast gemaal Galgenrak ligt het monumentale gemaal Streukelerzijl uit 1925, dat op de nominatie staat voor renovatie, aansluitend op de nieuwbouw van Galgenrak. De twee gemalen spelen een essentiële rol in de waterafvoer. Gemaal Streukelerzijl regelt de afwatering van een gebied van ongeveer 6000 hectare rondom Haerst – Genne, terwijl Galgenrak het overtollige water afvoert uit het 9000 hectare grote stroomgebied van kanaal de Dedemsvaart. Toenemende weersextremen vergroten het belang van het gemaalensemble.

Opeenvolgende werkzaamheden

Begin 2025 start WDOD samen met aannemerscombinatie Friso Civiel-Dubbink met het inrichten van het werkterrein tussen de beide gemalen. Daarna volgt de bouw van een tijdelijke pompinstallatie, die tijdens de bouw een deel van het werk van de gemalen overneemt. Als de nieuwbouw van gemaal Galgenrak klaar is, start aansluitend de renovatie van gemaal Streukelerzijl. Dat werk komt naar verwachting eind 2029 tot een afronding. Door opeenvolgend te vernieuwen blijft steeds één gemaal in functie naast de tijdelijke pompinstallatie.