Verkennend onderzoek van TNO en de Universiteit van Amsterdam heeft geen harde wetenschappelijk te onderbouwen ondergrens opgeleverd voor projectberekeningen met de AERIUS Calculator. Loslaten van de huidige ondergrens van 0,005 mol per hectare per jaar voor de berekening van stikstofdepositie is echter geen optie. Het Interprovinciaal Overleg (IPO), opdrachtgever van het onderzoek, bepleit vervolgonderzoek om op een andere wijze dan puur modelwetenschappelijk tot een aanvaardbare ondergrens te komen.
Onderzocht is of er op louter modelwetenschappelijke gronden een grens is waaronder berekende stikstofbijdragen van individuele projecten te onzeker zijn om aan deze projecten toe te schrijven. Deze projecten zouden dan zonder een natuurvergunning voor stikstof kunnen worden uitgevoerd. Het onderzoek heeft zo’n ondergrens nu niet opgeleverd. Er is dus ook geen advies voor het hanteren van een nieuwe ondergrens bij berekeningen over stikstofdepositie die via het programma AERIUS Calculator worden gemaakt.
Hogere drempel geen optie
De drempel verhogen is echter riskant, want hoewel deposities niet keihard toe te schrijven zijn aan projecten of bedrijven, zijn ze er nog wel. Een versoepeling kan dus leiden tot nog zwaardere belasting en aantasting van natuurgebieden. Dat zou een boemerangeffect teweegbrengen: de noodzaak om op landelijk niveau meer inspanningen af te dwingen om de uitstoot te reduceren. Uiteindelijk zijn dan scenario’s denkbaar waarin rechters de overheid moeten corrigeren in hun vergunningenbeleid.
Het onderzoek
Het IPO liet de verkenning doen in afstemming met het Rijk. TNO en UvA deden de literatuurstudie met een breed samengestelde klankbordgroep van (inter)nationale wetenschappers. De focus lag op de atmosfeerwetenschap, de route van emissie naar depositie. Daarnaast is een brede analyse gemaakt van de mogelijke gevolgen en juridische eisen die de Habitatrichtlijn en jurisprudentie aan een ondergrens stellen.
Lokale omstandigheden hebben een grotere invloed dan nu met een model exact is na te bootsen. De onderzoekers denken dat er in principe wel een ondergrens te berekenen moet zijn, maar er zijn vooralsnog te weinig meetgegevens voorhanden voor een puur wetenschappelijke onderbouwing. Er zijn wel aangrijpingspunten gevonden om de schijnzekerheid bij de huidige ondergrens van 0,005 mol/ha/jaar te verkleinen.
Uit impasse komen
Om uit de impasse te komen, wil het IPO een breder dan alleen modelwetenschappelijk vervolgonderzoek dat mogelijk wel tot een ondergrens leidt. De provincies adviseren de minister van LVVN om de genoemde aangrijpingspunten te benutten met vervolgonderzoek. Dat zou een breder focus moeten hebben, met als resultaat een (hogere) ondergrens op basis van een expertoordeel.
