Een samenloop van omstandigheden leidde in februari 2023 tot het falen van de bouwkuip op het Julianakanaal tussen Berg en Obbicht. Er ontstond onderloopsheid van de damwand (een waterstroom door en/of onder de damwand door). Dat is de conclusie van het systematisch onderzoek dat Deltares heeft verricht nadat de bouwkuip volliep.
Het Julianakanaal is een belangrijke vaarroute in Limburg. Het kanaal wordt in fases op verschillende plaatsen verdiept en verruimd, over een lengte van 26 kilometer. Doel is de Maasroute geschikt te maken voor grotere scheepvaart (klasse Vb). Het slotstuk van het project, dat startte in 2012, is de verruiming van het drie kilometer lange traject tussen Berg en Obbicht. Dat werk startte eind 2022, maar twee maanden later stroomde de drooggelegde bouwkuip in zeven minuten tijd vol met kanaalwater.
Systematisch onderzoek
Deltares heeft in opdracht van Rijkswaterstaat systematisch onderzoek gedaan naar de oorzaak. De bedoeling daarvan was te leren van dit falen, om dit in toekomstige (deel)projecten te kunnen voorkomen. Voor het onderzoek zijn metingen, videobeelden en ooggetuigenverslagen geanalyseerd.
De conclusie is dat onderloopsheid van de damwand is ontstaan vanaf de kanaalzijde. Mogelijk is het water onder de damwand doorgelopen door een lek in de wand. Dat zou veroorzaakt kunnen zijn door uit het slot gelopen of beschadigde damwanden. De aanleiding voor optreden van dit faalmechanisme was niet met zekerheid vast te stellen. Na het ontstaan van de wel is de wand door de waterdruk bezweken.
Impactanalyse
De bouwkuip moet veilig en verantwoord verwijderd worden. Tevens moet het verruimingswerk een afronding krijgen. Rijkswaterstaat is in gesprek met de omgeving en de gebruikers van het kanaal. Omdat het Julianakanaal een belangrijke levensader is voor veel grote en kleine bedrijven en de scheepvaart maakt RWS met hen een impactanalyse. Daarin is onder meer aandacht voor de economische impact van het uitvoeren van werkzaamheden. Er is nog geen nieuwe planning voor de verruiming van het traject Berg – Obbicht.
