Nederland is met technische middelen te beschermen tegen een zeespiegelstijging tot 3 meter. In het somberste scenario is dat al over 80 jaar de situatie, maar er kunnen ook nog twee eeuwen overheen gaan. Hoe dan ook moet Nederland zich opmaken voor maatregelen, en daar moeten we nu al op inspelen. Dat blijkt uit de publicatie van een reeks technische onderzoeken die het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Deltacommissaris hebben laten uitvoeren onder het zogenoemde ‘Kennisprogramma Zeespiegelstijging’.
In dit programma bekijken overheid en kennisinstellingen hoe we ons in de toekomst kunnen beschermen tegen zeespiegelstijging, en wat we daarvoor nu al moeten doen. Deltacommissaris Peter Glas: “Het Deltaprogramma richt zich op de lange termijn, omdat we op klimaatverandering voorbereid moeten zijn en blijven. Voorbereid zijn betekent dat we op tijd verschillende maatregelen op de plank hebben liggen voor de veiligheid tegen overstromingen en voor voldoende zoetwater in de toekomst. Zodat de volgende generaties nog wat te kiezen hebben en zo veilig en in welvaart in onze delta kunnen blijven leven.”
Nederland veilig houden
Uit de onderzoeken blijkt dat de huidige aanpak van hoogwaterbescherming kan doorgaan. Dat behelst maatregelen als zandsuppletie voor de kust, versteviging van duinen en bouw en onderhoud van waterweringen en sluizen.
Wel is een forse ingreep nodig voor wat betreft dijkversterkingen. Om de dijken ‘mee te laten groeien’ met de stijging van de zeespiegel is ruimte nodig, en dat maakt de beheeropgave ingewikkeld, want ruimte is schaars. Als je een dijk echter ophoogt, moet je hem ook verbreden om hem stevig genoeg te houden. Het is dan ook onverstandig om op dit moment vlak naast een bestaande dijk te bouwen. Overheid en waterschappen bekijken welke ruimtereservering nodig is om in de toekomst de dijken verder te verbreden.
Omgaan met verzilting
Met het stijgen van de zeespiegel dringt meer zout water het land in. Dat gebeurt via het grondwater, via rivieren en zeesluizen. Die verzilting zet de zoetwaterbeschikbaarheid nu ook al onder druk. Zeker voor de natuur- en landbouwgebieden en drinkwaterwinningen in kustgebieden is zoetwaterbescherming nodig. Het Rijk wil daartoe bijvoorbeeld instroming van zout water bij sluizen tegengaan. Ook wordt gekeken naar mogelijkheden om water beter vast te houden en naar zuiniger gebruik van het zoete water, bijvoorbeeld door andere manieren van landgebruik.
Interventies in de verre toekomst
Voor de hele lange termijn komen ook andere oplossingen in beeld. Te denken is aan het afsluiten van riviermondingen, of de manier waarop we bouwen aanpassen en laten meebewegen met de zeespiegel. Dat zijn grote ingrepen, waar we ons op moeten oriënteren, zodat we op het moment dat het aan de orde is weten wat technisch haalbaar is, wat de effectiviteit is, wat het gaat kosten, en op welk moment interventies ingezet moeten worden.
Kennisprogramma Zeespiegelstijging
Het Kennisprogramma Zeespiegelstijging verwerkt de actuele kennis over zeespiegelstijging. Het programma loopt in elk geval door tot en met 2026. De komende jaren wordt onder meer onderzocht wat er precies nodig is om de huidige aanpak voort te kunnen zetten en wat er organisatorisch en maatschappelijk nodig is om ons op een versnelde zeespiegelstijging aan te passen.
> Hier vindt u een samenvatting van de onderzoeken tot nu toe
