ProRail
In het Brabantse Oisterwijk klagen de bewoners al vele jaren over spoortrillingen (foto: Jeroen Bezem).

Om de juiste aanpak van trillingshinder door spoorvervoer te vinden, heeft spoorbeheerder ProRail bedrijven uitgenodigd om met innovatieve maatregelen te komen. Een commissie van experts heeft er vijf geselecteerd die kansrijk lijken. ProRail gaat ze nu in of naast het spoor uitproberen.

Spoortrillingen vormen een actueel probleem. Maar het ontstaan van trillingen en het effect van maatregelen zijn moeilijk te voorspellen. Dat komt doordat de soort bodem, het type trein, de belading van de trein en het spoor per situatie anders zijn. In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt ProRail daarom aan de Innovatieagenda Bronaanpak Spoortrillingen (IBS). Deze innovatieagenda moet een divers palet aan maatregelen opleveren. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat investeert 20 miljoen euro in de IBS.

Praktijkproeven

De IBS richt zich op het testen van maatregelen aan treinen en sporen. Met praktijkproeven test ProRail welke maatregelen wel en niet werken om de spoortrillingen te verminderen. De spoorbeheerder is al gestart met het beproeven van al bestaande spoorse componenten en data- en hinderanalyses. Daarnaast werkt ProRail samen met marktpartijen om potentiële innovaties te kunnen testen. Op verschillende plekken worden mogelijke oplossingen uitgeprobeerd, zodat meer inzicht ontstaat in de oorzaken van en remedies voor het verminderen van trillingen.

Vijf ideeën

Een commissie van experts heeft vijf ideeën ‘uit de markt’ geselecteerd die door de commissie kansrijk worden geacht. Dit zijn de vijf geselecteerde ideeën:
• Modulaire Metabarrier – Een ondergronds scherm met instelbare elementen dat trillingen tegengaat. Het scherm wordt net naast het spoor geplaatst. Deze maatregel is aangedragen door Kampa, WeBoost en Arcadis.
• Bio-Inspired Soil Improvement – Bij dit idee wordt gebruikgemaakt van bacteriën die de bodem stijver maken. Daardoor worden minder trillingen doorgegeven. Deze maatregel komt van GroundwaterTechnology, Cohere en CBBG.
• TAS-las – Beschadigde elektrische scheidingslassen vormen een potentiële bron van trillingen. De TAS-las is een nieuw soort elektrische scheidingslas (Es-las), die stijver is en daardoor mogelijk trillingen vermindert. Witteveen+Bos, Logitech en Alom tekenen voor deze maatregel.
• Nastelbare ES-las – Een andere mogelijke oplossing voor trillingen uit elektrische scheidingslassen. Met een sensor wordt de ligging van de las gemonitord. Als deze afwijkt, wordt de las ‘nagesteld’, zodat hij weer goed ligt. Deze maatregel is ingebracht door WeBoost en Kampa.
• Railtube – Met buizen worden gaten in de grond gemaakt. Deze gaten zorgen voor het ‘breken’ en het meer verspreiden van trillingen, waardoor de overlast afneemt. De buizen zijn aan het eind van hun levensduur geheel biologisch afbreekbaar. Deze maatregel komt van MIS7.

Meten is weten

De komende periode gaat ProRail met deze ideeën aan de slag. De spoorbeheerder doet eerst voorbereidende tests, zoals laboratoriumproeven en het uitproberen van de bouwmethode. Daarna wordt in de praktijk gekeken of deze ideeën bijdragen aan vermindering van spoortrillingen. De trillingen voor en na het aanbrengen van de mogelijke oplossingen worden gemeten, om zo het effect goed in beeld te brengen.