Het Nationaal Groeifonds heeft 110 miljoen euro toegekend aan het consortium NL2120. Van dat bedrag is 40 miljoen voorwaardelijk. Het kennisprogramma werkt aan nature-based oplossingen voor duurzaam en klimaatbestendig gebruik van land- en watersystemen. NL2120 is wereldwijd het grootste samenwerkingsverband op het gebied van nature-based oplossingen: participanten zijn overheden, natuurorganisaties, ingenieursbureaus, baggerbedrijven en kennis- en beroepsinstellingen.
Het doel is klimaateffecten op te vangen, biodiversiteit te herstellen en tegelijkertijd het productievermogen te behouden en brede welvaart te versterken. Het programma combineert kennisontwikkeling met het opdoen van ervaring in lopende gebiedsprojecten in verschillende landschapstypen, zoals de hoge zandgronden, veenweidengebied en stad. Binnen deze projecten leren betrokken partijen over de werking van natuurlijke oplossingen, innovatieve verdienmodellen en maatschappelijke transitieprocessen. Zo worden antwoorden gezocht op grote uitdagingen op het gebied van klimaat, natuurinclusieve landbouw, biodiversiteit en wonen.
Integrale aanpak
De integrale aanpak maakt het voorstel uniek. Bestaande kennis en ervaring zijn versnipperd, waardoor innovaties niet snel gemeengoed worden. Door kennisontwikkeling en praktijkervaring te combineren, integreert, verdiept en verrijkt NL2120 bestaande kennis.
Technische versus bio-based oplossingen
Alex Hekman, voorzitter van NL2120: “Nederland is kampioen maakbaarheid. We hebben het landschap naar onze hand gezet met kustbescherming van staal en beton en we verlagen het waterpeil om land bruikbaar te maken. Maar technische oplossingen hebben een grens. Met dit kennisprogramma focussen we op nature based oplossingen, die aansluiten bij de natuurlijke kenmerken van het water- en bodemsysteem. Ze werken daardoor beter voor behoud van biodiversiteit en zijn beter bestand tegen klimaatverandering.”
Export van kennis
Kennis- en innovatieprogramma NL2120 heeft een looptijd van 10 jaar en gaat naar verwachting een cumulatieve groei van het Nederlandse BBP van 1 miljard euro opleveren. Hekman: “Wij gaan de kennis en inzichten die dit programma oplevert niet alleen in eigen land toepassen, maar ook exporteren. Naast een klimaatbestendige inrichting van Nederland vergroot het kennisprogramma daarmee ook het verdienvermogen van ons land. Uitdagingen van deltasteden en bodemdalingsgebieden zijn immers mondiaal en beperken zich niet tot Nederland.”
Wereldwijde groei
Nature-based oplossingen zijn de laatste jaren onderdeel geworden van internationale verdragen, zoals de Europese Green Deal en het Global biodiversity framework van de Verenigde Naties. Bekende voorbeelden in Nederland zijn kustversterking met zand (Zandmotor) en stadsparken voor wateropvang en verkoeling. De markt voor nature-based oplossingen groeit razendsnel. Zo neemt besteding vanuit internationale klimaatfondsen naar verwachting toe tot 700 tot 800 miljard euro in 2050.
Focusthema’s
Het kennisprogramma richt zich onder andere op bodemdalingsgebieden. In Friesland gaat het consortium experimenteren in een innovatiepolder van 105 hectare waar het waterpeil wordt verhoogd. Het doel is om de bodemdaling en de grote hoeveelheid broeikasgassen die hierbij vrijkomen af te remmen. Het is een voorbeeld van concrete oplossingen die moeten leiden tot nieuwe, toekomstbestendige en economisch rendabele vormen van landgebruik. In de regio Rotterdam-Dordrecht lopen er pilots met getijdeparken, waarbij harde oevers zijn vervangen door geleidelijk aflopende groene oevers. De invloed van eb en vloed keert daarbij terug, wat bijdraagt aan biodiversiteit.
Een andere focus is de toename van groen in de stad, wat de leefbaarheid vergroot en hittestress vermindert op warme dagen. Het zijn stuk voor stuk voorbeelden van natuurlijke oplossingen voor concrete uitdagingen, die écht het verschil kunnen maken.
